Disebutkan bahwa alim ulama begitu cerdik dan pandai dalam berbagai kejahatan tidak ada nas dari Al Qur'an atau Hadist mereka ber Ijtihad, dinamakan mazhabnya, Ulama yang memiliki mazhab yang terkenal banyak hanya hanya empat orang saja.
Seperti Hasan Basri, As Tsaury Ibnu Abi Laila, al-Auza'iy, Al Laitsy dan lain lain mereka memiliki mazhabnya sendiri sendiri mazhab mereka tidak terus berkembang seperti mazhab yang berempati.
1. Mazhab Hanafi. Penyusunnya imam Abu Hanifah beliau di lahirkan tahun 150 H. Beliau belajar di Koufa dan di sanalah beliau mulai menyusun mazhabnya, kemudian beliau duduk berfatwa mengembangkan ilmu pengetahuan di Bagdad, beliau memberikan penerangan pada segenap lapisan Muslim Ludus terkenal sebagai seorang alim yang besar di masa itu.
Mahir dalam ilmu fiqih pandai mengistinbathkan hukum dari Al Qur'an dan Hadist menurut riwayat yang dapat di percaya bahwa beliau adalah wadhi ilmu fiqih (yang mula-mula menyusun ilmu fiqih sebagai susunan sekarang ini).
Telah bergaul dengan Abu Hanifah beberapa ulama mereka pelajari mazhab itu dan mereka tulis (bukukan) hukum yang mereka dapat dari beliau itu, mereka adalah sebagai penyokong mazhab Abu Hanifah kemuadian sebagian dari mereka kembali meyelidiki dan memeriksa, dalil-dalil nya serta di sesuaikan dengan keadaan-keadaan kefaedahan dan kemudharatan nya.
Sehingga mereka tidak mufakat dengan sebagian dari hukum-hukum yang telah di tetapkan oleh imam tadi bahkan mereka tetapkan pada hukum nya menurut pendapat mereka yang di namakan sahabat-sahabat Abu Hanifah, di antaranya Abu Jusuf, Muhammad bin Hasan dan Zufar. Mazhab ini banyak tersiar di negeri-negeri Bagdad, Parsi, Bukhara, Mesir, Syam dan tempat-tempat lain.
2. Mazhab Maliki. Nama penyusunnya Malik bin Anas Al Ashbhi, beliau di lahirkan tahun 93 H. Beliau belajar di Madinah dan di sanalah beliau menulis kitab Al Muattha kitab Hadist yang terkenal sampai sekarang, Beliau menyusun kitab tersebut atas anjuran khalifah Manshur ketika beliau bertemu diwaktu hajji.
Beliau menyusun mazhab beliau atas empat dasar, Kitab Suci, Sunnah Rasul, Ijma dan Qias, Hanya dasar yang terakhir beliau gunakan dalam hal-hal yang terbatas sekali, karena beliau ahli hadist Beliau berkata : Sesungguhnya saya sebagai manusia biasa kadang-kadang betul, kadang-kadang salah, maka hendaklah kamu periksa kamu selidiki pendapat-pendapat ku itu mana yang sesuai dengan sunnah ambillah.
3. Mazhab Syafi'i. Nama penyusunnya Muhammad bin Idris bin Syafi'i turunan bangsa Quraisy, Beliau dilahirkan di Khuzzah tahu 150 H. dan meninggal dunia di Mesir tahun 204 H. Sewaktu beliau berumur 7 tahun telah hafaz Al Qur'an, setelah beliau berumur 10 tahun beliau hafaz Al Muattha ( Kitab guru beliau Imam Maliki). Setelah beliau berumur 20 tahun beliau mendapat izin dari gurunya(Muslim bin Khalid) untuk berfatwa.
Kata Ali bin Usman: Saya tidak pernah melihat yang lebih pintar dari Syafi'i, sesungguhnya tidak ada seorang pun yang menyamainya di masa itu, yang pintar dalam segala pengetahuan sehingga bila ia melontarkan anak panah dapat di jamin sembilan puluh persen akan mengenai sasarannya.
Setelah beliau berumur hampir 20 tahun beliau pergi ke Madinah karena mendengar kabar Imam Malik yang begitu terkenal seorang alim besar dalam ilmu hadist dan fiqih, disana beliau belajar kepada Imam Malik, kemudian beliau berjalan ke Iraq disana beliau bergaul dengan sahabat-sahabat Imam Abu Hanifah.dan beliau terus ke Parsi dan beberapa negeri lain, kira-kira dua tahun habis masa beliau dalam perjalanan ini.
Kemudian kembali ke Makkah sampai tahun 198 H. Pada tahun itu beliau sampai di Mesir dan disana beliau menyusun pendapat beliau yang baru (qaulul jadid), kata-kata safi'i yang perlu menjadi perhatian, terutama bagi ulama yang menyokong dan mengikuti mazhab Syafi'i ialah apabila hadist itu sah, itulah Mazhabku dan buangkanlah perkataanku yang keluar dari Ijtihadku, pengikut mazhab Syafi'i yang terbanyak di Mesir, Kurdistan, Yaman, Aden, Hadraamaut, Makkah, Pakistan, Indonesia dan lain-lain.
4. Mazhab Hanbali. Nama penyusunnya Ahmad bin Muhammad bin Hanbal bin Hilal, beliau di lahirkan di Bagdad dan meninggal dunia pada hari Jumat tanggal 12 Rabiul Awwal tahun 241 H. beliau belajar semenjak kecil di Bagdad Syam Hijaz dan Yaman, beliau adalah murid dari Imam Syafi'i.
Syafi'i memuji beliau, katanya Saya keluar dari Bagdad tidak saya tinggalknan disana seorang yang lebih taqwa, lebih wara, lebih alim selain dari Ahmad bin Hanbal, yang sungguh bayak menghafis Hadist.
Murid beliau banyak yang terkekmuka di antaranya Bukhori dan Muslim, beliau berpegang teguh peada fatwa sahabat apa bila tidak ada nas, beliau susun mazhab beliau atas empat dasar. dasar pertama na Qur'an, dasar kedua fatwa sahabat, dalam satu peristiwa apa bila tidak ada nas yang bersangkutan dengan peristiwa itu, beliau cari fatwa sahabat-sahabat: apabila ada fatwa dari salah seorang sahabat, sedang beliau tidak melihat bantahannya dari sahabat-sahabat lain, beliau hukum kan peristiwa itu dengan fatwa sahabat tadi.
Jika fatwa itu berbeda antara beberapa sahabat beliau pilih yang lebih dekat kepada kitab atau sunnah
dasar ketiga Hadist mursal atau lemah apabila tidak bertentangan dengan dalil-dalil yang lain, dasar ke empat, qias beliau tidak memakai qias kecuali tidak ada jalan lain.
Beliau sangat hati-hati melahirkan fatwa apabila tidak ada nas atau atsar sahabat, sehingga kemungkinan besar karena sangat hati-hati beliau menjalankan fatwa itu, menyebabkan lambatnya mazhab beliau tersiar di daerah-daerah yang jauh, apabila murud-murid beliaupun sangat berhati-hati pula.
Mula-mula mazhab itu tersiar di Bagdad kemudian berangsur-angsur keluar ke daerah-daerah itu, sekarang yang terbayak pengikutnya di Hijaz, apalagi sesudah di tetapkan oleh raja Ibnu Sa'ud menjadi mazhab resmi bagi pemerintah Sau'ud Arabia.
Di Mesir tidak nampak mazhab ini kecuali pada abat ke tujuh Hijriah. Hanya sekarang tidak banyak rakyat Mesir yang mengikuti mazhab ini.
Seperti Hasan Basri, As Tsaury Ibnu Abi Laila, al-Auza'iy, Al Laitsy dan lain lain mereka memiliki mazhabnya sendiri sendiri mazhab mereka tidak terus berkembang seperti mazhab yang berempati.
Mahir dalam ilmu fiqih pandai mengistinbathkan hukum dari Al Qur'an dan Hadist menurut riwayat yang dapat di percaya bahwa beliau adalah wadhi ilmu fiqih (yang mula-mula menyusun ilmu fiqih sebagai susunan sekarang ini).
Telah bergaul dengan Abu Hanifah beberapa ulama mereka pelajari mazhab itu dan mereka tulis (bukukan) hukum yang mereka dapat dari beliau itu, mereka adalah sebagai penyokong mazhab Abu Hanifah kemuadian sebagian dari mereka kembali meyelidiki dan memeriksa, dalil-dalil nya serta di sesuaikan dengan keadaan-keadaan kefaedahan dan kemudharatan nya.
Sehingga mereka tidak mufakat dengan sebagian dari hukum-hukum yang telah di tetapkan oleh imam tadi bahkan mereka tetapkan pada hukum nya menurut pendapat mereka yang di namakan sahabat-sahabat Abu Hanifah, di antaranya Abu Jusuf, Muhammad bin Hasan dan Zufar. Mazhab ini banyak tersiar di negeri-negeri Bagdad, Parsi, Bukhara, Mesir, Syam dan tempat-tempat lain.
2. Mazhab Maliki. Nama penyusunnya Malik bin Anas Al Ashbhi, beliau di lahirkan tahun 93 H. Beliau belajar di Madinah dan di sanalah beliau menulis kitab Al Muattha kitab Hadist yang terkenal sampai sekarang, Beliau menyusun kitab tersebut atas anjuran khalifah Manshur ketika beliau bertemu diwaktu hajji.
Beliau menyusun mazhab beliau atas empat dasar, Kitab Suci, Sunnah Rasul, Ijma dan Qias, Hanya dasar yang terakhir beliau gunakan dalam hal-hal yang terbatas sekali, karena beliau ahli hadist Beliau berkata : Sesungguhnya saya sebagai manusia biasa kadang-kadang betul, kadang-kadang salah, maka hendaklah kamu periksa kamu selidiki pendapat-pendapat ku itu mana yang sesuai dengan sunnah ambillah.
3. Mazhab Syafi'i. Nama penyusunnya Muhammad bin Idris bin Syafi'i turunan bangsa Quraisy, Beliau dilahirkan di Khuzzah tahu 150 H. dan meninggal dunia di Mesir tahun 204 H. Sewaktu beliau berumur 7 tahun telah hafaz Al Qur'an, setelah beliau berumur 10 tahun beliau hafaz Al Muattha ( Kitab guru beliau Imam Maliki). Setelah beliau berumur 20 tahun beliau mendapat izin dari gurunya(Muslim bin Khalid) untuk berfatwa.
Kata Ali bin Usman: Saya tidak pernah melihat yang lebih pintar dari Syafi'i, sesungguhnya tidak ada seorang pun yang menyamainya di masa itu, yang pintar dalam segala pengetahuan sehingga bila ia melontarkan anak panah dapat di jamin sembilan puluh persen akan mengenai sasarannya.
Setelah beliau berumur hampir 20 tahun beliau pergi ke Madinah karena mendengar kabar Imam Malik yang begitu terkenal seorang alim besar dalam ilmu hadist dan fiqih, disana beliau belajar kepada Imam Malik, kemudian beliau berjalan ke Iraq disana beliau bergaul dengan sahabat-sahabat Imam Abu Hanifah.dan beliau terus ke Parsi dan beberapa negeri lain, kira-kira dua tahun habis masa beliau dalam perjalanan ini.
Referensi Muslim
Dalam perjalanan beliau ke negeri-negeri itu bertambahlah pengetahuan beliau tentang ke adaan penghidupan dan tabiat manusia, ke adaan bahwa yang menimbulkan perbedaan adat dan ahlak, sangat berguna bagi beliau sebagai alat untuk mempertimbangkan hukum peristiwa-peristiwa yang akan beliau hadapi. Kemudian beliau diminta oleh khalifah Harun Ar Rasyid supaya tetap di bagdad, setelah beliau tetap di bagdad disanalah beliau menyiarkan agama dan pendapat-pendapat beliau di terima segala lapisan baik terhadap rakyat maupun pemerintah, dimana beliau bergaul bertukar fikiran dengan ulama-ulama terutama sahabat Imam Abu Hanifah sehingga dengan pergaulan dan pertukaran fikiran itu beliau dapat menyusun pendapat Qadim (pendapat beliau yang pertama).Kemudian kembali ke Makkah sampai tahun 198 H. Pada tahun itu beliau sampai di Mesir dan disana beliau menyusun pendapat beliau yang baru (qaulul jadid), kata-kata safi'i yang perlu menjadi perhatian, terutama bagi ulama yang menyokong dan mengikuti mazhab Syafi'i ialah apabila hadist itu sah, itulah Mazhabku dan buangkanlah perkataanku yang keluar dari Ijtihadku, pengikut mazhab Syafi'i yang terbanyak di Mesir, Kurdistan, Yaman, Aden, Hadraamaut, Makkah, Pakistan, Indonesia dan lain-lain.
4. Mazhab Hanbali. Nama penyusunnya Ahmad bin Muhammad bin Hanbal bin Hilal, beliau di lahirkan di Bagdad dan meninggal dunia pada hari Jumat tanggal 12 Rabiul Awwal tahun 241 H. beliau belajar semenjak kecil di Bagdad Syam Hijaz dan Yaman, beliau adalah murid dari Imam Syafi'i.
Syafi'i memuji beliau, katanya Saya keluar dari Bagdad tidak saya tinggalknan disana seorang yang lebih taqwa, lebih wara, lebih alim selain dari Ahmad bin Hanbal, yang sungguh bayak menghafis Hadist.
Murid beliau banyak yang terkekmuka di antaranya Bukhori dan Muslim, beliau berpegang teguh peada fatwa sahabat apa bila tidak ada nas, beliau susun mazhab beliau atas empat dasar. dasar pertama na Qur'an, dasar kedua fatwa sahabat, dalam satu peristiwa apa bila tidak ada nas yang bersangkutan dengan peristiwa itu, beliau cari fatwa sahabat-sahabat: apabila ada fatwa dari salah seorang sahabat, sedang beliau tidak melihat bantahannya dari sahabat-sahabat lain, beliau hukum kan peristiwa itu dengan fatwa sahabat tadi.
Jika fatwa itu berbeda antara beberapa sahabat beliau pilih yang lebih dekat kepada kitab atau sunnah
dasar ketiga Hadist mursal atau lemah apabila tidak bertentangan dengan dalil-dalil yang lain, dasar ke empat, qias beliau tidak memakai qias kecuali tidak ada jalan lain.
Beliau sangat hati-hati melahirkan fatwa apabila tidak ada nas atau atsar sahabat, sehingga kemungkinan besar karena sangat hati-hati beliau menjalankan fatwa itu, menyebabkan lambatnya mazhab beliau tersiar di daerah-daerah yang jauh, apabila murud-murid beliaupun sangat berhati-hati pula.
Mula-mula mazhab itu tersiar di Bagdad kemudian berangsur-angsur keluar ke daerah-daerah itu, sekarang yang terbayak pengikutnya di Hijaz, apalagi sesudah di tetapkan oleh raja Ibnu Sa'ud menjadi mazhab resmi bagi pemerintah Sau'ud Arabia.
Di Mesir tidak nampak mazhab ini kecuali pada abat ke tujuh Hijriah. Hanya sekarang tidak banyak rakyat Mesir yang mengikuti mazhab ini.
Mengenal Sejarah Empat Mazhab Imam Besar Dalam Islam
4/
5
Oleh
femoss
